We gebruiken ChatGPT steeds vaker. Voor het schrijven van e-mails, werkgerelateerde projecten, en misschien wel voor het maken van je wekelijkse boodschappenlijstje; handig toch? Maar een nieuwe studie gooit ineens roet in het eten: te veel leunen op AI zou je brein letterlijk lui kunnen maken.
Ja, je leest het goed.
Onderzoekers ontdekten dat mensen die ChatGPT gebruikten om te schrijven minder hersenactiviteit hadden dan mensen die alles zelf deden. En erger nog: zelfs toen ze daarna weer zonder AI schreven, herstelde hun brein niet volledig. Ai…
Wat gebeurt er precies in je hoofd?
Met behulp van EEG-scans zagen de onderzoekers het volgende:
- ChatGPT-gebruikers hadden de laagste hersenactiviteit
- Gebieden voor focus, geheugen en aandacht deden het op een lager pitje
- De verbindingen in het brein namen af: als een wifi-signaal dat steeds slechter wordt
En dit allemaal terwijl gebruikers zelf dachten “lekker productief” bezig te zijn…
“Ik heb dit geschreven… toch?”
Nog iets opmerkelijks: mensen die ChatGPT gebruikten, konden zich hun eigen teksten minder goed herinneren. Sommigen herkenden hun eigen zinnen niet eens! Ze voelden minder eigenaarschap over hun werk en konden hun eigen woorden niet accuraat reproduceren.
Zelfs ná stoppen met AI bleef hun brein in ‘low power mode’. En: ze presteerden slechter dan mensen die nooit AI gebruikten.
De prijs van gemak? Cognitieve schuld
De onderzoekers noemen het cognitive debt: cognitieve schuld. Elke keer dat je denkt “laat ChatGPT dit maar even doen”, vermijd je mentaal werk. En dat telt op. Je hersenen worden minder scherp, je geheugen zwakker, je focus doffer.
Dus… moeten we AI dumpen?
Nee hoor. AI is geen vijand, het is een tool. Maar zoals met elke tool: gebruik het slim. Laat het je denken aanvullen, niet vervangen.
- Brainstormen? Top.
– Structuur aanbrengen? Graag.
– Alles uitbesteden? Not so smart.
Bron:
Kosmyna, N., Paunov, A., Schmill, M., Nguyen, T., & Tenenbaum, J. (2025). Your Brain on ChatGPT: Accumulation of Cognitive Debt when Using an AI Assistant for Essay Writing Task. arXiv preprint arXiv:2506.08872.
Lees de studie
Disclaimer met een knipoog:
Deze blog is deels geschreven met behulp van ChatGPT.
Ja, echt. Over het onderwerp “maakt AI je brein dommer?” hebben we dus… AI gevraagd.
Vinden we dat lui? Misschien een beetje. Maar ook best slim. Want zoals je leest: je moet het nog steeds zelf snappen, structureren en afmaken.
Dus, laat AI vooral meedenken, niet denken in jouw plaats.
Gebruik je hoofd. En af en toe een slimme tool.
